Op papier of digitaal: hoe notities nemen helpt bij het leren

Je les begint. Enkele studenten klappen hun laptop open om notities te nemen, andere  halen pen en papier boven. Notities nemen is een goede manier om leerinhouden actief te verwerken. Je studenten stimuleren om notities te nemen is dus zeker zinvol. Maar welke vorm moedig je aan: digitaal of op papier? En in welke fases van het leerproces is notities nemen nuttig?

Waarom notities nemen?

Notities nemen helpt je studenten op drie manieren:

1. Informatie bijhouden
   Je studenten noteren tijdens de les of een andere leeractiviteit (bijvoorbeeld een artikel lezen, een video bekijken) de informatie die ze belangrijk vinden, aangevuld met extra informatie of voorbeelden die je geeft om de leerinhoud te illustreren. Zo houden je studenten ook aanvullende informatie of reflecties bij die niet in het studiemateriaal staan.
2. Informatie onthouden
   Actief notities nemen zorgt ervoor dat je studenten de leerinhoud beter onthouden, omdat ze tijdens het noteren de informatie al een eerste keer verwerken.
3. Informatie verwerken
   Als je studenten hun notities na de leeractiviteit herbekijken en ermee aan de slag gaan (bijvoorbeeld door te herstructureren, aan te vullen of verbanden te leggen), helpt dat hen om leerinhouden te verwerken.

Onderzoek geeft aan dat het belangrijk is om tijdens het noteren de leerinhoud samen te vatten en te parafraseren. Daartegenover staat dat je studenten best vermijden om letterlijk te noteren wat je vertelt of wat er in het studiemateriaal staat. (bron: https://www.edutopia.org/blog/the-4ss-of-note-taking-beth-holland)

Wanneer notities nemen?

Notities nemen helpt studenten dus om informatie bij te houden, te onthouden en te verwerken. Moedig hen daarom aan om tijdens elke fase van hun leerproces te noteren.

Tijdens de voorbereiding van een leeractiviteit zorgt notities nemen ervoor dat je studenten de leerinhoud op voorhand structureren. Het laat hen toe om al vragen te noteren die ze je tijdens een contact- of feedbackmoment willen stellen.

Notities nemen tijdens een leeractiviteit zorgt ervoor dat je studenten belangrijke punten en extra aanvullingen of voorbeelden die je geeft bijhouden. Daarnaast zijn je studenten meer gefocust op de leerinhoud. Ze verwerken de informatie actief in plaats van passief de informatie te ontvangen.

Tijdens het studeren gebruiken je studenten hun notities om de belangrijkste punten van de leerinhoud te herkennen, om de inhoud verder te structureren en te synthetiseren. Op die manier helpen notities om te reflecteren over de leerinhoud en die dieper te verwerken.

Digitaal noteren of op papier?

Of je studenten nu digitaal of op papier notities nemen, het is vooral belangrijk dat ze op de juiste manier noteren: niet woordelijk overnemen wat je zegt of wat er in de leerinhouden staat, maar actief informatie verwerken door de inhoud te synthetiseren en parafraseren.

Uit onderzoek blijkt dat studenten die digitaal noteren vaker de leerinhoud letterlijk overnemen in plaats van die simultaan te verwerken tijdens het notities nemen. (bron: https://www.cultofpedagogy.com/note-taking/) Zolang studenten actief noteren tijdens de les, hun notities na de les nakijken én er over reflecteren, hebben beide vormen van noteren hun voor- en nadelen die je studenten zelf moeten afwegen.

Tools voor digitale notities

Er zijn heel wat digitale tools beschikbaar voor studenten die digitaal notities willen nemen:

• Microsoft Office in combinatie met OneDrive
• Google Drive
• Evernote
• OneNote
• Notion
• Dropbox Paper

In Sofia, het online leerplatform van Acco, bestaat er een digitale tekstmodule voor Blokwijzer-gebruikers die studenten toelaat om in de tekst te zoeken, noteren, markeren en om comfortabel op hun scherm de tekst te lezen.

Notities nemen? Doen!

Noteren je studenten liever op papier of digitaal? Welke optie ze ook kiezen, noteren helpt hen om je leerinhouden beter bij te houden, te onthouden en te verwerken. Het is dus een vaardigheid die je best aanmoedigt in elke fase van het leerproces.

Zolang je studenten tijdens het noteren actief samenvatten en parafraseren én hun notities tijdens het studeren herbekijken, aanvullen en verwerken, maakt het niet uit of ze de voorkeur geven aan papier of digitaal (of een combinatie van beide).