Persbericht: “Ik betaalde 1500 euro huurwaarborg, maar het appartement mocht niet verhuurd worden”
Het integratiebeleid vertraagt de inclusie van vluchtelingengezinnen in België
05/05/2025, GENT – Zodra asielzoekers internationale bescherming krijgen in België, belanden ze in een intense periode van snel opeenvolgende veranderingen. Binnen maximaal twee maanden moeten ze het opvangcentrum verlaten. Juist in deze periode krijgen zij het minste ondersteuning. Vier jaar lang werkte een interdisciplinair consortium van onderzoekers aan Universiteit Gent, Odisee Hogeschool, UC Louvain en KU Leuven samen in het REFUFAM-project om te luisteren naar de ervaringen van vluchtelingengezinnen. Morgen stelt het consortium de resultaten van het onderzoek voor in het boek Vluchtelingengezinnen na erkenning van Acco uitgeverij in Bibliotheek De Krook in Gent.
1500 euro huurwaarborg voor een appartement dat niet verhuurd mocht worden
Wanneer vluchtelingen internationale bescherming krijgen, is hun eerste en belangrijkste bekommernis het vinden van huisvesting. Ze hebben nood aan een officieel adres om zich in te schrijven bij de gemeente en het OCMW, om een bankrekening te openen, om zich aan te melden voor opleidingen, of om ingeschreven te geraken voor het inburgeringsprogramma. Toch krijgen vluchtelingen geen begeleiding bij het vinden van een woning. Daardoor zijn zij kwetsbaar voor uitbuiting.
In het boek Vluchtelingengezinnen na erkenning dat de getuigenissen uit het REFUFAM-project bundelt, komt zo ook een voormalige niet-begeleide minderjarige vluchteling aan het woord:
“Toen mijn familie toekwam, sliepen we met iedereen in mijn kleine studio. Dat was echt zot. Zo een kleine plek voor zoveel mensen. (…) Maar toen vond ik een huis. Ik heb een huurwaarborg betaald van 1500 euro. Later kwamen we erachter dat het huis niet verhuurd mocht worden volgens de gemeente. De huisbaas heeft mijn huurwaarborg nooit terugbetaald. Hij heeft mijn geld afgepakt. In oktober moest ik uit mijn studio. Mijn familie en ik waren dakloos.”
Na drie maanden vonden zij dankzij connecties een onderkomen. Het OCMW ondersteunde het gezin niet.
Kloof tussen beleid en realiteit
Het bovenstaande verhaal is er maar één uit de tientallen getuigenissen die aantoont dat de kloof tussen het beleid en de realiteit te groot is. Zodra vluchtelingen internationale bescherming krijgen, moeten ze zelf een weg vinden door een labyrint van overheden, administraties en verplichtingen. Soms beperken overheden de toegang tot de welvaartsstaat en sociale bescherming tot gevestigde burgers. Soms zorgt de administratieve en bestuurlijke chaos van een land met veel bevoegdheidsniveaus er net voor dat het beleid tekortschiet.
Het traject van de getuigen uit het boek toont aan dat integratiebeleid soms meer barrières opwerpt dan het uit de weg ruimt. “Als men wil dat vluchtelingengezinnen hun weg vinden naar duurzaam werk, de taal beheersen, zich thuis voelen en hun volle potentieel waarmaken, dan moeten beleidsmakers af van het idee dat een strenger, strikter en harder beleid zal leiden naar sociale inclusie,” benadrukken auteurs Mieke Groeninck en Robin Vandevoordt.
Over het REFUFAM project
REFUFAM onderzoekt hoe het Belgische migratie- en integratiebeleid hervormd kan worden om de sociale inclusie van vluchtelingengezinnen te versterken. Een interdisciplinair consortium van onderzoekers aan Universiteit Gent, Odisee Hogeschool, UC Louvain en KU Leuven werkten gedurende vier jaar samen aan dit project.
Over Vluchtelingengezinnen na erkenning
Wanneer vluchtelingengezinnen eindelijk erkenning krijgen en het opvangcentrum verlaten, moeten ze een nieuw leven in België opbouwen. Het vinden van een woonst, het regelen van een school voor de kinderen of het opstarten van een inburgeringstraject blijkt vaak nodeloos complex. Het onthaalbeleid is versnipperd over verschillende beleidsniveaus en beleidsdomeinen. Het vertoont tal van gaten en tegenstrijdigheden die de inclusie van erkende vluchtelingen bemoeilijken en vertragen.
In dit boek luisteren we naar de verhalen van vluchtelingengezinnen zelf. Hoe ervaren zij de kansen en obstakels om in ons land een nieuw leven op te bouwen? Hoe ervaren hulpverleners en vrijwilligers het versnipperde en soms tegenstrijdige beleid waar vluchtelingen tegenaan botsen? Wat gebeurt er wanneer het beleid barrières inbouwt die paradoxaal genoeg hun zelfredzaamheid beperken?
Het boek werd uitgebracht bij Acco uitgeverij.
Auteur interviewen?
Co-auteurs Robin Vandevoordt en Mieke Groeninck staan klaar om op je vragen te antwoorden. Geef ons een seintje op marketing@acco.be en we brengen je in contact.
Of kom naar de boekvoorstelling op 6 mei in Bibliotheek De Krook in Gent.
