Onderwijsbarometer Acco: 9 op 10 studenten gebruiken AI, 4 op de 10 docenten geconfronteerd met AI-fraude 

Ondanks het massale gebruik van AI, blijven studenten blended lesmateriaal omarmen (combinatie van digitaal en papier)

ChatGPT en andere AI-tools zijn bezig aan een ongeziene opmars, zeker onder studenten. Waar in het academiejaar 2022-2023 nog maar de helft van de studenten AI gebruikte om te studeren, is dat twee jaar later bijna iedereen. Voor docenten is het niet evident om met deze nieuwe realiteit om te gaan. Bijna de helft van de docenten (48%) is van mening dat studenten essentiële vaardigheden verliezen door het gebruik van AI. Toch laten 8 op de 10 docenten studenten toe om AI te gebruiken voor hun vak, maar in de meeste gevallen (67%) onder strikte voorwaarden.

AI-fraude voorkomen

Opmerkelijk is wel dat 2 op de 3 docenten elk hun eigen regels opleggen over AI-gebruik. 60% van de bevraagde docenten is vragende partij voor een eenduidig AI-beleid om bijvoorbeeld fraude te voorkomen. Bijna 4 op de 10 docenten (38%) hebben immers al te maken gehad met AI-fraude. Opmerkelijk is dat ook 86% van de studenten vinden dat er duidelijke richtlijnen moeten zijn.

Studenten gebruiken AI vooral om informatie op te zoeken (69%). Ook vragen ze hulp aan AI bij het brainstormen (63%) of om hun eigen tekst te herschrijven (59%). Toch beseffen studenten dat er ook nadelen verbonden kunnen zijn aan het intensieve gebruik van AI. Ze maken zich vooral zorgen dat ze door AI zelf minder goed zouden kunnen nadenken. Daarnaast geven ze aan schrik te hebben om afhankelijk te worden van onjuiste of misleidende informatie, wat haaks staat op hoe ze AI gebruiken, en om schrijf-en communicatievaardigheden te verliezen. ​

“Onderzoek toont aan dat je hersenen minder actief zijn wanneer je gebruik maakt van AI-tools om te schrijven. Dit betekent niet alleen dat je minder leert, maar ook dat je minder alert bent voor fouten, misvattingen en bias in de antwoorden die AI je geeft. Het is belangrijk te beseffen: een verrassend antwoord van een AI-tool betekent niet automatisch dat het correct, creatief of uniek is. Dat laatste moet nog steeds uit je eigen ‘brein’ komen, want AI reageert slim op basis van de vragen, suggesties en input die jij levert.” – Martin Valcke, professor onderwijskunde aan de UGent

Studenten investeren nog altijd in digitaal én papieren lesmateriaal

Dat studenten dus steeds meer op digitale tools leunen om hun diploma te behalen, is wel duidelijk. Maar de papieren cursus is nog lang niet dood. 3 op de 4 van de studenten vinden het belangrijk om over blended lesmateriaal te beschikken, dat is een combinatie van papieren en digitaal lesmateriaal. Dat percentage blijft nagenoeg gelijk over de verschillende academiejaren heen. 54% van de studenten verkiest een papieren cursus of handboek en 35% geeft de voorkeur aan een combinatie van een papieren handboek met een e-book. ​

Studenten zijn zich er nog altijd bewust van dat ze het aangeboden studiemateriaal nodig hebben om te kunnen slagen. Een opvallend bewijs daarvan is de gangbare praktijk om digitaal lesmateriaal zoals slides of samenvattingen te printen, zoals 62 procent van de studenten vandaag doet. En ze spenderen daar veel geld aan: 16% van hen geeft per semester meer dan 100 euro uit aan het afdrukken van studiemateriaal. 23% spendeert tussen de 50 en 100 euro per semester. ​

Bij Acco zijn we overtuigd van de meerwaarde van blended leren, maar niet op eender welke manier. Het boek is voor vele ​ vakken vaak de kern van het studiemateriaal, want het biedt houvast en structuur aan de studenten. Oefeningen en andere, verdiepende informatie kan je beter digitaal maken. Studiemateriaal volledig digitaal aanbieden lijkt ons minder opportuun, omdat studenten het toch gaan afdrukken. En dat jaagt hen op hoge kosten. Als coöperatieve is betaalbaar en toegankelijk onderwijs heel belangrijk voor ons.” – Inge Vander Velpen, CEO Acco